مجوز صادرات به عراق
دستورالعمل تجاری واردات به عراق توسط سازمان مرکزی استاندارد و کنترل کیفی این کشور تدوین و به شرکای تجاری آن ابلاغشده است. بر اساس این دستورالعمل صادرکنندگان کالا به بازار عراق موظفاند اسناد موردنیاز برای صدور کالا به عراق را داشته باشند. همچنین بهمنظور تطبیق محموله صادراتی با شرایط فنی و استانداردهای لازم و صدور مجوز انطباق، مجوز صدور کالا به عراق داده میشود. همچنین باهدف تطبیق کالای صادراتی به عراق با شرایط فنی درجشده در دستورالعمل و رعایت استانداردهای وارداتی عراق، اجازه بازرسی فیزیکی از کالاهای وارداتی صادرشده نمونهگیریهای لازم به عمل خواهد آمد.
دستورالعمل تجاری واردات به عراق به صادرکنندگان و تجار ایرانی و سایر کشورهای صادرکننده کالا به عراق ابلاغ و لازمالاجرا اعلامشده است. پس از اتمام بازرسی، مجوز انطباق کالا با اظهارنامه صادر و پسازآن اجازه ورود کالا به عراق صادر خواهد شد. طبق همین دستورالعمل اعلامشده به بازرگانان و صادرکنندگان و تجار ایرانی و همچنین صادرکنندگان سایر کشورها، میبایست تمام مدارک لازم برای صادرات به عراق و موارد حمایت از مصرفکنندگان، حمایت از تولیدکنندگان کالا و محصولات، ارتقا سطح بهداشت و سلامت عمومی، حفظ محیطزیست و اقتصاد کشور عراق را در اولویت سیاست تجارت خارجی خود قرار دهند. تعداد اقلام صادراتی به عراق در حدود ۸۵۰ قلم کالا است که برای ورود به کشور عراق باید تمامی استانداردهای لازم را اخذ نمایند.
لازم به ذکر است که جهت طی شدن مراحل ذکرشده و بازرسی کیفی و کمی کالای وارداتی به عراق، باید تائیدیه یا گواهی صادرات به عراق (COC) از شرکتهای SGS (جهت صادرات به کردستان عراق) و بیرو وریتاس BV )جهت صادرات به مناطق جنوبی و مرکزی عراق) بازرسیکننده را داشته باشند تا بتوانند محصولات و کالای خود را وارد عراق کرده و به فروش برسانند.
مجوزهای لازم برای صادرات به عراق
1- اخذ كارت بازرگاني معتبر به نام صادرکننده؛
2- اخذ مجوز صدور در صورتي كه براي صدور كالاي موردنظر، توسط وزارت بازرگاني موافقت كلي اعلام نشد باشد؛
3- اخذ گواهی بهداشت و قرنطينه (دامي، نباتي – حسب مورد)؛
4- گواهي استاندارد (در صورتي كه كالا مشمول مقررات اجباري استاندارد صادراتي باشد)؛
5- گواهي انرژي اتمي (حسب مورد) كه به اين مجوزها گواهیهای مرسوم نيز گفته میشود؛
6- تهيه صورت عدل بندي (Packing List) در صورتي كه كالا گوناگون باشد؛
7- شناسنامه فرش (فقط براي فرش دستباف).
مدارک لازم
1- کارت عضویت در اتاق بازرگانی؛
2- نام کالا؛
3- کارت واردات؛
4- مقدار؛
5- ثبت سفارش وزارت بازرگانی؛
6- کشور سازنده؛
7- نام واردکننده؛
8- مرز ورودی؛
9- آدرس واردکننده؛
10- نامه از درخواستکننده واردات (اگر مشتری خریدار انحصاری کالا باشد)، مثلاً اگر وزارت بازرگانی عراق نیاز به واردات برنج داشته باشد، شرکت بازرگانی بایستی از وزارت بازرگانی نامه داشته باشد تا بتواند این مقدار برنج را برای وزارت بازرگانی وارد کند؛
11- گواهی انطباق با استاندارد مورد تقاضای کشور عراق COC.
شرایط ثبت سفارش
پس از یک هفته از تسلیم مدارک فوق مجوز ثبت سفارش صادر میگردد؛
مدت اعتبار 3 ماه است و به مدت 1 ماه در صورت وجود مشکلات گمرکی قابل تمدید است؛
حمل بهدفعات (partial shipment) در این مدت مجاز است؛
محدوده زمانی برای مواد غذایی و کشاورزی فصلی است و از طرف وزارت کشاورزی معین میشود؛
مدت اعتبار ثبت سفارش دستگاههای دولتی تا زمان اعتبار قرارداد منعقده و اعتبار اسنادی است و محدودیت اعتبار 3 ماهه برای این دستگاهها وجود ندارد.
شرایط اصلاحیه
تغییر مرز ورودی؛
تغییر کشور سازنده.
شرایط ابطال
عدم تمایل واردکننده به استفاده از مجوز؛
منقضی شدن زمان.
برخی توضیحات مراحل صدور مجوز
برخی از اسناد موردنیاز واردات، تنها هنگام ترخیص از گمرک به همراه مجوز واردات درخواست میگردد، گواهی مبدأ، پیشفاکتور، بارنامه، بیمهنامه و گواهی انطباق، مانیفست. بابت تائید هر یک از این اسناد دفتر رایزنی بازرگانی عراق در تهران مبلغ 160 دلار دریافت میگردد. بنا بر اظهار رایزن بازرگانی عراق در تهران، تنها تائید پیشفاکتور و گواهی مبدأ در دفتر رایزنی بازرگانی الزامی است و تائید سایر اسناد لزومی ندارد.
کارمزد ثبت سفارش با حجم و میزان و نوع کالا ارتباطی نداشته و هر مجوز 250 هزار دینار هزینه (حدود 200 دلار) دارد.
آنچه در این میان تناقض دارد این است که به نظر میرسد که در ثبت سفارش نیاز نیست که فروشنده یا ذینفع مشخص باشد. ولیکن COC درخواست میشود. برای دریافت گواهی انطباق لازم است پیشفاکتور صادرشده باشد. از طرفی وقتی این گواهی صادر میشود که کالا تولیدشده باشد. باوجود کوتاه بودن زمان مصرف مجاز بهویژه در لبنیات (از 7 تا 14 روز) عملاً اجرای این ضوابط برای برخی کالاها غیرممکن خواهد بود.
وزارت بازرگانی درصدد الکترونیکی نمودن ثبت سفارش است. واردکننده بایستی عراقی باشد. این الزام در دریافت کارت واردات مشخص میگردد؛ زیرا برای دریافت کارت واردات ارائه کارت ملی، شناسنامه، کارت خانوار و کارت سکونت که همگی مختص شهروندان عراقی است الزامی است.